Ngày 21/9, Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Hữu Độ chủ trì Hội nghị Tổng kết năm học 2019-2020 và Triển khai nhiệm vụ năm học 2020-2021 đối với Giáo dục thường xuyên (GDTX). Hội nghị có sự tham dự của đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành, Trung tâm GDTX trên cả nước.
Phát triển đáp ứng nhu cầu học tập của mọi lứa tuổi
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ ghi nhận các kết quả và tuyên dương các địa phương, đơn vị cơ sở đã chủ động, sáng tạo trong xây dựng và tổ chức triển khai các mô hình đổi mới GDTX hiệu quả. Trong năm học vừa qua, nhận thức về GDTX được nâng lên, xã hội học tập đang dần được hình thành, quy mô, mạng lưới GDTX tiếp tục được củng cố và phát triển.
Chất lượng thực hiện các chương trình được nâng cao, trong đó, chất lượng văn hóa của học viên dự thi tốt nghiệp THPT tiếp tục ổn định và gia tăng. Đặc biệt, năm học 2019-2020, công tác dạy học của GDTX đảm bảo chất lượng, kịp thời thích ứng trong bối cảnh đặc biệt phòng, chống dịch bệnh Covid-19, thể hiện ở tỷ lệ 92.54% đỗ tốt nghiệp THPT, tăng đáng kể so với năm học trước.
“Một năm học có nhiều biến động nhưng chúng ta đã quản lý sự thay đổi, điều chỉnh thực hiện các nhiệm vụ đúng kế hoạch, đặc biệt tổ chức kỳ thi đảm bảo yêu cầu, khách quan, công bằng, an toàn trong bối cảnh nhiều thách thức”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Năm học qua cũng ghi nhận hệ thống mạng lưới cơ sở GDTX tiếp tục phát triển, tăng gần 10% so với năm học 2018-2019, với sự tăng cường năng lực quản trị, tự chủ.
Theo báo cáo của Vụ GDTX, năm 2019 đánh dấu bước đột phá trong việc hoàn thiện khung pháp lý, mở đường cho sự phát triển mạnh mẽ và xứng tầm của GDTX, thông qua sự ra đời của một loạt các văn bản pháp lý quan trọng.
Đặc biệt, Luật Giáo dục năm 2019 chính thức có hiệu lực từ 01/7/2020, đã phản ánh những thay đổi mang tính chiến lược đối với phạm vi, tính chất, quyền hạn và sứ mệnh của GDTX trong giai đoạn mới. Luật quy định, hệ thống giáo dục Việt Nam là một hệ thống giáo dục mở, liên thông, bao gồm giáo dục chính quy và giáo dục thường xuyên, trong đó, cấu trúc giáo dục thường xuyên là một hệ thống song hành cùng giáo dục chính quy, bao gồm các cấp học từ mầm non đến đại học.
Năm học 2019-2020, tổng số cơ sở GDTX là 16.652 trung tâm, trong đó, 71 TTGDTX cấp tỉnh, 574 Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp – GDTX cấp huyện; 5.582 Trung tâm ngoại ngữ – tin học; 9.786 Trung tâm học tập cộng đồng (TTHTCĐ); 641 cơ sở, trung tâm giáo dục kỹ năng sống. 12.552.909 lượt người đã tham gia học tập các chuyên đề tại các TTHTCĐ và các TTGDTX.
Không chỉ được củng cố, phát triển, đáp ứng nhu cầu học tập của mọi lứa tuổi, mạng lưới cơ sở GDTX còn chú trọng tới đa dạng hoá nội dung chương trình GDTX và phát triển các chương trình bồi dưỡng ngắn hạn, góp phần xoá đói giảm nghèo, nâng cao trình độ văn hoá, chuyên môn, nghiệp vụ của người lao động.
Mỗi công dân Việt Nam trở thành một công dân học tập
Trao đổi tại Hội nghị, GS.TS. Phạm Tất Dong, Trưởng Tiểu ban GDTX của Hội đồng Quốc gia giáo dục nhấn mạnh: “Làm thế nào để mỗi người Việt Nam trở thành một công dân học tập, học vì công việc chứ không phải vì cái bằng. Nên cho GDTX “nhúng” vào môi trường số, để ai cũng có thể học được. Cần cái gì, người ta học cái đó. Làm thế nào để GDTX giúp người dân sử dụng thiết bị thông minh để học tập mọi lúc, mọi nơi. Làm được như vậy, với tư cách là nơi cung ứng dịch vụ, tôi nghĩ GDTX sẽ hấp dẫn hơn nhiều”.
Ông Lê Quốc Tiến, Giám đốc Sở GDĐT TP. Hải Phòng trao đổi, vì GDTX là thực hiện một lĩnh vực khó, năng động, phạm vi rất rộng, nên ngành GD TP. Hải Phòng đã kiện toàn cán bộ quản lý, thầy cô giáo giỏi nhất, tâm huyết nhất để đem lại những giá trị và sự tự tin cho người học.
Giám đốc TTGDTX tỉnh Nghệ An, ông Trần Lam Sơn cho biết, để đạt được những kết quả đáng ghi nhận là nhờ TTGDTX tỉnh Nghệ An đã đa dạng hoá loại hình đào tạo, bồi dưỡng; sự năng động của đội ngũ cán bộ, giáo viên, cũng như sự quan tâm của Sở GDĐT, chính quyền địa phương.
Trao đổi và tiếp thu nhiều ý kiến, đóng góp, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ kết luận, GDTX cần xác định mục tiêu lớn lao nhất là phải xây dựng xã hội học tập, trong đó bao gồm nhiệm vụ xoá mù chữ, phổ cập giáo dục, nâng cao nhận thức để mỗi người dân đều có trách nhiệm học tập.
Là cơ sở giáo dục công lập, TTGDTX có trách nhiệm tạo cơ hội để những em học sinh gặp khó khăn trong học tập được tiếp tục được học tập. Theo đó, cần tiếp tục duy trì hệ thống GDTX cho học sinh THCS, THPT, đồng thời, tăng cường giảng dạy cho đối tượng này.
Một nhiệm vụ quan trọng của GDTX trong năm học 2020-2021 là đổi mới, nâng cao chất lượng. Năm nay là năm “bản lề” để triển khai chương trình giáo dục phổ thông mới. GDTX cần bám sát, chuẩn bị cho quá trình đổi mới, từ định hướng, phương pháp dạy học, cách đánh giá đến quản lý, tổ chức, để hoạt động dạy học đáp ứng hướng tiếp cận phát triển phẩm chất, năng lực học sinh.
Các địa phương còn có những khó khăn lúng túng thực hiện đổi mới GDTX cần tích cực chủ động hơn nữa nắm bắt chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, cụ thể hóa Luật Giáo dục 2019 để triển khai phù hợp trong điều kiện cụ thể.
Với TTHTCĐ, Bộ GDĐT sẽ ban hành Điều lệ hoạt động, để định hướng cho việc triển khai rõ ràng, hiệu quả. Đây cũng là bước chuyển tiếp, thực hiện nhiệm vụ tiếp theo của Đề án 89/QĐ-TTg về “Xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2012 – 2020”.
Thứ trưởng cũng đề nghị GDTX triển khai tốt Thông tư 22/TT-BGDĐT ngày 6/8/2020 về hướng dẫn đánh giá, xếp loại “Đơn vị học tập”. Từ đó, có hệ thống văn bản pháp lý đầy đủ để công nhận xã phường học tập, quận huyện học tập, tỉnh thành học tập, đất nước học tập. Điều này rất quan trọng trong thực hiện Đề án 89. Đây cũng là lần đầu tiên tổ chức đánh giá nên cần tập huấn, triển khai bài bản, chi tiết.
Ngoài ra, GDTX phải tiếp tục quan tâm nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo, chú trọng bồi dưỡng giáo viên dạy văn hóa. Đội ngũ giáo viên này có thể tham gia đồng thời với giáo viên tại các trường chính quy và được bồi dưỡng về chương trình và sách giáo khoa mới.
Thứ trưởng đề nghị các Sở GDĐT trực tiếp quản lý các TTGDTX, phối hợp ban ngành liên quan triển khai tốt nhiệm vụ đề ra; khuyến khích thí điểm mô hình mới, hiệu quả.
